Chương 5: Định cư? Thường trú nhân?

ĐỊNH CƯ ? THƯỜNG TRÚ NHÂN ? THẺ XANH ? TẠM TRÚ ? VISA ? QUỐC TỊCH ?

Mình thấy nhiều bác vẫn còn đang chưa rõ về vấn đề này, chỉ biết là qua tới nước ngoài thôi chứ chưa biết họ sẽ cấp những giấy tờ gì cho mình, và tình trạng cư trú cũng như quyền hạn/ ràng buộc của mình là thế nào. Mọi người cứ inbox hỏi mình làm sao sang nước ABCXYZ, sang đấy có dễ không thì rất khó trả lời. Nếu chỉ sang thôi thì mua vé bay cái vèo là sang tới, quan trọng là mọi người muốn lấy được tình trạng cư trú nào bên đấy mình mới có thể trả lời rõ ràng được. 
Mọi người đọc phần này sẽ phần nào rõ hơn về các cụm từ này nhé. 

- QUYỀN ĐỊNH CƯ: về đơn giản định cư chỉ là quyền được sinh sống tại nước ngoài trong thời gian dài, các bác đi bất kì diện nào, có thẻ xanh, quốc tịch hay không, có thời hạn hay vĩnh viễn thì miễn được sống tại nước đó đã gọi là có quyền định cư. Định cư chỉ là phần mở đầu của câu chuyện, sau đấy thì còn cả tá vấn đề khác sau đây.

- THƯỜNG TRÚ NHÂN (PR): đây là cụm từ gây nhầm lẫn nhiều nhất, bởi vì luật mỗi quốc gia mỗi khác, tên gọi các loại giấy tờ, tình trạng cũng khác nhưng khi vietsub ra thì đều dịch là "Thường Trú Nhân" nên anh em rất dễ nhầm lẫn là TTN nào cũng giống nhau.

Thường trú nhân chính là bước tiếp theo anh em hướng tới sau khi đã qua nước ngoài, quyền lợi cơ bản nhất của thường trú nhân chính là quyền cư trú vĩnh viễn tại quốc gia đó. Tình trạng thường trú nhân tùy quốc gia có thể được phát hành dưới dạng 1 tờ Visa dán vào passport của bác hoặc dưới dạng thẻ.

Có một vấn đề là tuy thường trú nhân đã là có hiệu lực vĩnh viễn, nhưng mỗi quốc gia lại ràng buộc các bác bằng thời hạn kèm các điều kiện gia hạn. (thông thường khá dễ, yêu cầu cư trú tại nước họ đủ thời gian, nếu đi dạng đầu tư thì là đảm bảo số vốn đầu tư vẫn đúng theo quy định). Cứ đủ điều kiện là nộp đơn gia hạn rất nhanh, và họ sẽ không xét lại hồ sơ của gia đình các bác.

Khi đã sở hữu tình trạng thường trú nhân, các bác đã có thể tương đối an tâm, quốc gia đấy có đổi luật di trú thì cũng không bị tước thường trú nhân đâu. Tuy nhiên, đừng phạm pháp bên đấy, hoặc các quốc gia khác nằm trong khối lợi ích chung (VD EU, commonwealth...) thì bị tước giấy cho về là chuyện bình thường. Dĩ nhiên nếu không đáp ứng đủ điều kiện gia hạn thì cũng bị tước giấy, như mình có chia sẻ câu chuyện khách hàng của mình do dịch không ở đủ số ngày tại Canada đã bị tước PR.

Ngoài ra một số quốc gia còn có tình trạng "Thường Trú Nhân có điều kiện". Đây chính là dạng tạm thời của thường trú nhân, thường có thời hạn ngắn. Thẻ này được cấp khi các bác đi theo 1 số diện đặc biệt (ví dụ kết hôn với một thường trú nhân khác), và phải giữ thẻ này trong thời gian ngắn (1-3 năm) mới được lên thẻ thường trú nhân chính thức trong đợt gia hạn tiếp theo.

Về quyền lợi thì thường trú nhân vẫn là người nước ngoài, dĩ nhiên không có quyền bầu cử (đây là quyền quan trọng nhất của công dân nhé, nhưng dân VN ít quan tâm chính trị nước ngoài nên hay xem nhẹ), các phúc lợi thì cũng bị hạn chế tùy luật các quốc gia khác nhau. Quyền sở hữu tài sản, diện chịu thuế thì vẫn bị xem như người nước ngoài nhé.

- THẺ XANH: Thẻ thường trú nhân của Mỹ có màu xanh lá, của EU có màu xanh dương nên mọi người hay gọi là thẻ xanh. Tuy nhiên cũng như thường trú nhân các thẻ này khác nhau chứ không phải giống y chang nhau đâu nhé 

- TẠM TRÚ: Đây là diện các bác đi diện lao động được cấp đây, chương trình Golden Visa của bọn Châu Âu cũng là dạng này. Khác biệt của tạm trú và thường trú không phải là thời hạn (vì có thường trú chỉ có thời hạn 2 năm, có tạm trú thì đến 5-10 năm) nhưng nằm ở ràng buộc và quyền lợi. Quyền tạm trú nghĩa là chỉ được cấp 1 lần, hết thời hạn họ sẽ xét lại hồ sơ y như lần đầu tiên, nghĩa là bác lại phải đáp ứng đủ quyền lợi đầu vào mới được cấp mới tạm trú. Nghe có vẻ easy nhưng thật ra nó rất khác, đặc biệt đối với những người phụ thuộc.

Mình cũng đã gặp trường hợp khách đi Bồ Đào Nha bằng Golden Visa đầu tư, được cấp tạm trú 5 năm, bảo lãnh vợ con. Vợ con khi được sang đấy thì dĩ nhiên cũng được cấp tình trạng tạm trú này, nhưng đến hết thời hạn thì phát sinh vấn đề là khi họ xét lại hồ sơ thì anh con trai lại quá 18 tuổi (điều kiện được bão lãnh). Thế là anh con không được gia hạn, phải về tìm đường đi đi gói khác.

Về phúc lợi thì cũng tùy quốc gia có luật quy định khác nhau.

- VISA: Khái niệm VISA chỉ là tờ giấy gắn vào passport, cho phép bác nhập cảnh vào một quốc gia nào đấy thôi, chứ không liên quan đến chuyện ở lại bao lâu. Visa dĩ nhiên có nhiều loại khác nhau, ngắn hạn (du học, du lịch, chữa bệnh...), dài hạn (làm việc, đầu tư...). Dĩ nhiên visa cũng không liên quan gì đến tình trạng cư trú của các bác.

- QUỐC TỊCH (Citizenship): Kèo chắc ăn nhất, zero rủi ro trừ khi các bác phản quốc hay làm tội phạm chiến tranh  Có quốc tịch là bác trở thành công dân nước đấy,được bảo hộ, bảo trợ, và full quyền lợi theo luật pháp, thách kẹo cũng chả ai đuổi về được. Dĩ nhiên đi kèm với quốc tịch cũng là được cấp một quyển hộ chiếu chính chủ xịn sò, tha hồ vi vu khắp thế giới không phải xin sỏ visa mệt mỏi nữa.

Một số quốc gia không chấp nhận song tịch (tiêu biểu là Sing), nên các bác muốn có hộ chiếu Sing phải bỏ quốc tịch VN đi nhé. Các nước cho phép song tịch thì cứ vi vu. Khách mình là một sếp ngân hàng có hẵn 5 quyển khác màu  Người nước ngoài như bọn Nga Ngố, Mẽo cũng vẫnđi lấy quốc tịch khác bình thường nhé nên đừng bảo ai đòi lấy quốc tịch nước ngoài là không yêu nước.